W każdej epoce społeczeństwo staje przed problemem, który wymaga włączenia każdej osoby do jednej struktury społecznej. Aktywnym mechanizmem tej inkluzji jest proces socjalizacji.
Socjalizacja jednostki to proces wchodzenia jednostki w strukturę społeczną, w wyniku którego zachodzą zmiany zarówno w samej strukturze społeczeństwa, jak iw strukturze jednostki. W wyniku tego procesu człowiek przyswaja wzorce zachowań, wartości i normy społeczne. Wszystko to jest niezbędne do pomyślnego funkcjonowania w każdym społeczeństwie.
Socjalizacja powinna rozpocząć się w dzieciństwie, kiedy osobowość ludzka jest już aktywnie ukształtowana. W dzieciństwie kładziony jest fundament socjalizacji, a jednocześnie jest to jej najbardziej niechroniony etap. Izolowane od społeczeństwa dzieci umierają społecznie, choć wielu dorosłych czasami świadomie przez chwilę szuka samotności i samoizolacji, oddaje się głębokiej refleksji i kontemplacji.
Nawet w przypadkach, gdy dorośli popadają w izolację wbrew swojej woli i przez długi czas, są w stanie nie zginąć duchowo i społecznie. A czasami, pokonując trudności, nawet rozwijają swoją osobowość, odkrywają w sobie nowe aspekty.
Ponieważ ludzie przez całe życie muszą opanować nie jedną, ale całą gamę ról społecznych, wspinając się po szczeblach wieku i służby, proces socjalizacji trwa przez całe życie. Do późnej starości człowiek zmienia poglądy na życie, nawyki, gusta, zasady zachowania, role itp. Pojęcie „socjalizacji” wyjaśnia, w jaki sposób człowiek zmienia się z istoty biologicznej w istotę społeczną.
Proces socjalizacji przechodzi przez fazy związane z etapami cyklu życia danej osoby. Są to dzieciństwo, młodość, dojrzałość i starość. W zależności od stopnia osiągnięcia wyniku lub zakończenia procesu socjalizacji można wyróżnić socjalizację początkową, wczesną, obejmującą okresy dzieciństwa i młodości, oraz socjalizację ciągłą, dojrzałą, obejmującą dwa pozostałe okresy. Podobnie jak proces samoidentyfikacji, socjalizacja nie zna końca i trwa przez całe życie.
W społeczeństwach tradycyjnych przygotowanie do dorosłego życia było krótkotrwałe: w wieku 14-15 lat młody mężczyzna przeszedł do kategorii dorosłych, a w wieku 13 lat dziewczęta wyszły za mąż i utworzyły niezależną rodzinę. Dzieciństwo zyskało uznanie w Europie w średniowieczu, a młodość dopiero w XX wieku. Całkiem niedawno adolescencja (młodość) została uznana za niezależny etap cyklu życia.
W ten sposób przygotowanie do samodzielnego życia stało się dziś nie tylko dłuższe, ale i trudniejsze. Dopiero w XX wieku społeczeństwo ludzkie było w stanie zapewnić pełnoprawną edukację każdemu z dowolnej warstwy społecznej. Przez dziesiątki tysięcy lat gromadziła na to środki.
